Stanisław Dąbrowa-Laskowski, Wbrew Sowietom obroniliśmy swoją polskość

Opublikowano ndz., 2013-03-03 13:53

Wspomnienia Stanisława Dąbrowa-Laskowskiego

Dowodem na to, co było najważniejsze dla naszej rodziny, niech będzie fakt, że w feralnej nocy 13 kwietnia 1940 roku, całkowicie nieprzygotowani do wymuszonej podróży we wrogie sowieckie nieznane, mimo nerwowego pospiechu zabraliśmy ze sobą dyplom szlachecki herbu Dąbrowa, oraz wydaną we Lwowie w 1891 roku książkę Dr Ludwika Finkela O Konstytucyi 3 Maja, Adama Mickiewicza Pana Tadeusza i Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej. I jeszcze jeden materialny wyraz polskości miał towarzyszyć nam. Był to niewielki obrazek Matki Boskiej Częstochowskiej. Był on z nami aż do końca tułaczki, aby okropnie sfatygowany i mało już czytelny uroczyście zakończyć w płomieniach swoje istnienie w zrujnowanym przez Sowietów śląskim miasteczku Kietrz koło Raciborza.

Jako drogocenne dokumenty polskości, przedmioty te towarzyszyły nam nieodłącznie do Kazachstanu, a po latach - w wędrówce z powrotem do Polski przez Ukrainę (a ściślej – w ucieczce ze wschodniej Ukrainy) i rodzinne, tym razem zmaltretowane przez Niemców i Rosjan, Komarno. Gdy piszę te słowa, mam przed sobą tę liczącą 44 strony książkę w twardej ozdobnej okładce, mówiącej o utworzeniu Konstytucji Trzeciego Maja jako ważkiego fragmentu polskiej historii. Na jej pierwszej stronie, tuż za okładką, widnieje kulfonowaty napis odręczny: „Własność Ryszarda Laskowskiego”, który, pamiętam to do dziś, wykaligrafowałem niewprawną ręką dziesięciolatka w zapadłej kazachstańskiej wioszczynie stepowej Jefremowka (kilkadziesiąt kilometrów na południe od pasma gór Uralu) po to, aby wyrazić moją pamięć o Ojcu i przywiązanie do Niego. Jak dowiedzieliśmy się później - dogorywającego w sowieckim łagrze.

Sowiecka policja polityczna, złowrogie NKWD, była na tyle pewna swego i głupia na tyle, że nie zabroniła nam zabrać ze sobą szczególnie ważnych dla nas polskich książek. Właśnie bowiem ten dyplom i te trzy książki miały ułatwić przetrwanie deportacji, czyniąc nas odpornymi na nachalną sowietyzację.

(...) 
c. d. w pliku PDF

Otwórz publikację (plik PDF)

Pokaż treść

• Zaloguj się, by odpowiadać